Goed nieuws: vanaf 1 januari 2023 kunnen de kosten voor het inschakelen van een tolk in de eerstelijns geboortezorg gedeclareerd worden bij zorgverzekeraars.

​

> Zo regelt u een tolk in een ziekenhuis, geboortecentrum of IGO

> Zo regelt u een tolk in de eerstelijns geboortezorg

> Wanneer kiest u voor een tolk?

> Hoe zorgt u voor een goed gesprek met de juiste tolk erbij?

​

 

Zo regelt u een tolk in een ziekenhuis, een geboortecentrum of IGO

​

Voor een zorgvrager met een reguliere zorgpas

U zult in uw organisatie moeten navragen hoe u een tolk in kunt schakelen. En mocht u op weerstand stuiten, dan kunt u altijd verwijzen naar de Kwaliteitsnorm tolkgebruik bij anderstaligen in de zorg. Daarin staat immers dat u als zorgverlener te allen tijde de plicht heeft om goede zorg te verlenen, en daarmee dus ook het recht om een tolk in te schakelen.

 

De kosten voor het inschakelen van een tolk zijn onderdeel van de tarieven. Zorgaanbieders kunnen hier aanvullende afspraken over maken met zorgverzekeraars. 

 

Voor een cliënt met een COA-zorgpas

U kunt gratis een tolk inschakelen met het nummer van de COA-zorgpas van de zorgvrager via bureau Acolad 020 380 81 82.  

 

Voor een cliënt uit Oekraïne

U kunt gratis een tolk Oekraïens of Russisch inschakelen via bureau Global Talk 088 255 52 22.

 

Voor een zorgvrager zonder zorgpas 
U zult in uw organisatie moeten navragen hoe u een tolk in kunt schakelen. En mocht u op weerstand stuiten, dan kunt u altijd verwijzen naar de Kwaliteitsnorm tolkgebruik bij anderstaligen in de zorg. Daarin staat immers dat u als zorgverlener te allen tijde de plicht heeft om goede zorg te verlenen, en daarmee dus ook het recht om een tolk in te schakelen.

 

Woont uw zorgvrager in een (nood)opvanglocatie, dan kan uw organisatie de kosten voor het inschakelen van een tolk declareren bij het COA. Voor andere zorgvragers zonder zorgpas kan uw organisatie de kosten voor het inschakelen van een tolk, samen met de andere zorgkosten, declareren bij het CAK. Of, als uw zorgvrager slachtoffer is van mensenhandel, bij CoMensha.

​

Zo regelt u een tolk in de eerstelijns geboortezorg

​

Voor een zorgvrager met een reguliere zorgpas

U bent vrij in het kiezen van een tolkenbureau of een geregistreerde tolk die zelfstandig werkt. Maar het moet natuurlijk wel een geregistreerde tolk zijn. 

 

U kunt de kosten voor het inschakelen van een tolk sinds 1 januari 2023 gewoon declareren bij de zorgverzekeraar. U bent vrij in de keuze van een tolk, maar het moet natuurlijk wel een geregistreerde tolk zijn. Het inhoudelijk kader voor het inschakelen van tolken vindt u hier. De door de Zorgautoriteit vastgestelde maximum tarieven voor tolken vindt u hier.

​

Voor een cliënt met een COA-zorgpas

U kunt gratis een tolk inschakelen met het nummer van de COA-zorgpas van de zorgvrager via bureau Acolad 020 380 81 82. 

 

Voor een cliënt uit Oekraïne

U kunt gratis een tolk Oekraïens of Russisch inschakelen via bureau Global Talk 088 255 52 22.

 

Voor een zorgvrager zonder zorgpas 
U bent vrij in het kiezen van een tolkenbureau of een geregistreerde tolk die zelfstandig werkt. Maar het moet natuurlijk wel een geregistreerde tolk zijn. 

 

Woont uw zorgvrager in een (nood)opvanglocatie, dan kan uw organisatie de kosten voor het inschakelen van een tolk declareren bij het COA. Voor andere zorgvragers zonder zorgpas kunt u de kosten voor de tolk samen met de andere zorgkosten declareren bij het CAK. Of, als uw zorgvrager slachtoffer is van mensenhandel, bij CoMensha.

​

Wanneer kiest u voor een tolk?  

De Kwaliteitsnorm tolkgebruik bij anderstaligen in de zorg van 2014, op die professionele norm baseren wij deze gebruiksaanwijzing. Want die norm geldt net zo lang tot de recente nieuwe beleidsvisie van de overheid – van april 2020 – heeft geresulteerd in een nieuwe norm. En dat duurt natuurlijk nog even.

​

Ongeacht of uw zorgvrager een anderstalige is of een Nederlandstalige, u heeft altijd te maken met uw zorgplicht. Die plicht is gelukkig eenduidig en ondubbelzinnig. Namelijk de plicht om adequate zorg te verlenen, tijdig met de zorgvrager te overleggen en hem of haar uit te nodigen vragen te stellen. Een plicht die niet vervalt als u geen Chinees spreekt. Om uw mooie vak te kunnen uitoefenen, hoeft u niet alle talen van de wereld te beheersen. Nee, u heeft juist te allen tijde de plicht om goede zorg te verlenen, en daarmee dus ook het recht om een tolk in te schakelen.

 

Maar nu. Hoe schat u in of u een tolk nodig heeft? Die inschattingsplicht vloeit weliswaar voort uit uw zorgplicht, maar wat is uw speelruimte?

​

Bij een eenvoudige zorgvraag
Als u inschat dat de zorgvraag eenvoudig is, dan hoeft u vaak geen tolk in te schakelen om adequate zorg te verlenen. De man of vrouw heeft misschien zelf al een volwassene bij zich die de Nederlandse taal goed genoeg beheerst. U kunt daar dan met een gerust hart mee instemmen. Wat niet wegneemt dat die inschatting uw verantwoordelijkheid is.

​

N.B. Accepteer ook bij eenvoudige zorgvragen nooit een kind of jongere om te vertalen. Een minderjarige mogen we gewoon niet met die verantwoordelijkheid belasten. Over het trauma dat een kind hierbij kan oplopen is inmiddels veel bekend. Gewoon dat risico niet nemen, dat is voor u, de zorgvrager én voor de minderjarige de enige preventie.

 

Bij een complexe zorgvraag

Als u inschat dat de zorgvraag complex is – dus ingrijpend, vertrouwelijk, of mogelijk ook emotioneel beladen – dan heeft u eigenlijk geen keus. Dan moet u een tolk inschakelen om adequate zorg te kunnen verlenen. Want alleen een tolk kan vrijuit communiceren, en de door u gewenste kwaliteit leveren door precies en volledig te vertalen.

​

Hoe zorgt u voor een goed gesprek met de juiste tolk erbij?

Voordat u een tolkenbureau belt, moet u op de volgende vier vragen het antwoord weten. Welke taal spreekt uw zorgvrager? Wat is het land van herkomst? Gaat er een voorkeur uit naar een man of een vrouw als tolk? En hoeveel tijd denkt u de tolk nodig te hebben?

​

U heeft de leiding over het gesprek
Als u de juiste tolk aan de lijn heeft, moet hij of zij zich zo snel mogelijk een beeld kunnen vormen van de setting. Eerst stelt u zichzelf voor met uw naam en uw functie. Vervolgens stelt u de zorgvrager en de eventuele begeleider voor. U mag geen naam noemen, maar noemt juist wel de leeftijd, het geslacht en de zorgvraag. Daarna zal de tolk zich voorstellen, en de geheimhoudingsplicht in de taal van uw zorgvrager nog eens benadrukken. Belangrijk punt voor het wederzijds vertrouwen. 

​

U spreekt zo gewoon mogelijk 

U voert het gesprek met de man, de vrouw of het kind net zoals u zou doen zonder tolk erbij. U praat dus niet met de tolk, maar ‘gewoon’ met de zorgvrager terwijl u elkaar aankijkt, alsof er geen tolk meeluistert. Zeg bijvoorbeeld ‘Hoe lang heeft u die klacht al?’ Geef dan de tolk de tijd om te vertalen, dan de cliënt om te reageren, dan de tolk weer om het antwoord te vertalen. Pas daarna kunt u de volgende stap zetten. Ja, dat is echt even wennen.

 

En zo concreet mogelijk

Het lijkt een open deur, maar we zijn zo gewend aan een glimlach om iemand welkom te heten of gerust te stellen. Die glimlach kan de tolk niet zien door de telefoon, die zult u dus in woorden moeten vangen. Ook als u bijvoorbeeld opstaat, zeg dat dan even tegen de tolk. En houd uw zinnen steeds kort, en zo eenvoudig en concreet mogelijk.

 

Zo garandeert u een geslaagd zorgcontact  

Medische termen zijn niet te vermijden, en dat is ook niet gewenst. Maar geef de tolk de tijd en de ruimte om vaktermen te vertalen én zo nodig uit te leggen. Zo kunt u stap voor stap controleren of de zorgvrager en u elkaar begrijpen. En zo kunt u uiteindelijk weten of de zorgvrager instemt met een door u voorgestelde aanpak.